คุณหญิงวิรัตน์ ชมะนันทน์ เป็นธิดาของนาวาโท หลวงชาญจักรกิจ กับนางเจริญ เกิดเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2470 จบการศึกษาจากคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สมรสกับพลเอก เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ อดีตนายกรัฐมนตรี มีบุตรธิดาด้วยกัน 2 คน คือ

1. พันโทพงศ์พิพัฒน์ ชมะนันทน์
2. คุณรัตนวรรณ ชมะนันทน์

เมื่อพลเอกเกรียงศักดิ์ ได้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีแล้ว คุณหญิงวิรัตน์ในฐานะภริยานายกรัฐมนตรี ได้ติดตามพลเอกเกรียงศักดิ์ไปปฏิบัติงานตามสถานที่ต่าง ๆ บ่อยครั้ง[2]

นอกจากนี้คุณหญิงวิรัตน์ยังได้เป็นผู้ถือหุ้นของโรงพยาบาลพญาไทมากเป็นอันดับที่ 4 โดยมีจำวนหุ้น 1,320,000 หุ้น คิดเป็น 0.06 เปอร์เซ็นต์ ของการถือหุ้น[3]